Üniversite Sınavı Stresini Azaltmanın Yolları

Üniversite sınavına hazırlık döneminde adayların en çok zorlandığı konulardan biri de boğucu duygu durumları ile mücadele etmek oluyor. Hissedilen stres zaman zaman yüksek kaygıya dönüştüğünde normalde ders çalışabilen bir öğrencinin bile odaklanma problemleri ortaya çıkabiliyor. 

Duygusal dengesizleşmeyle birlikte sinirli olma hali, ara ara sebepsiz ortaya çıkan ağlama krizleri, unutkanlık, hayata karşı duyulan yaşama sevincinin azalması ve daha ileri seviyelerde depresyon da ortaya çıkabiliyor. 

Ayrıca içsel sıkıntının birikmesiyle fiziksel sıkıntılar da yaşanabiliyor. Mide sorunları, kalp ritimlerinde dengesizleşme, baş ağrıları, aşırı terleme ve kas kasılmaları, titremeler gibi problemler en çok ortaya çıkabilen sorunlar arasında yer alıyor. Tüm bu sorunlar çok basit adımlar izlenerek atlatılabiliyor. Gelin, bu adımlara birlikte göz atalım.

Stres Kaynakları ve Çözüm Yolları

Stresi ortadan kaldırmanın yolu öncelikle stresin ana kaynağını bulmaktan geçiyor. En yaygın neden sınava yeterince hazırlanamamak ya da hiçbir zaman yeterince hazır olamayacağını düşünmek oluyor. Bu kaygıdan kurtulmanın en iyi yolu sınav zamanına kadar çalışılması gereken konularla ilgili bir program yapmaktır. Ayrıca bu konuda bir diğer püf nokta da kendini başkalarıyla karşılaştırmayı bırakmaktan geçiyor. Bu noktada ailelerin de çocuklarını başkalarıyla karşılaştırmaktan vazgeçmeleri gerekiyor.

Başarısızlık korkusu da bir diğer stres kaynağı olarak karşımıza çıkıyor. Eğer böyle bir korkunuz varsa kendinize şu soruları sorun: Başarısız olursam ve sınavda istediğim puanı alamazsam en kötü ne olur? Sınav ile ilgili başarısız olursam hayatımın devamı için planlarım neler olabilir? Sınavda başarısız olursam varmak istediğim hedeflerime ulaşabilmek için nasıl bir yol izleyebilirim? Bu soruları cevaplamanız aslında en kötü ihtimalle sınavda istediğiniz puanı alamasanız bile hayatınızın bir şekilde devam edeceğini ve farklı alternatiflerle belki de yepyeni yolların açılacağını beyninize hatırlatmanızı sağlar. Böylece zihniniz çaresiz olmadığınızı anlayarak rahatlayacak ve stresiniz azalacaktır. 

Stresin başka bir kaynağı ise sınavda başarısız olunursa aileye, arkadaşlara karşı utanılacak bir duruma düşme ve hatta ilişkilerde bağların zayıflaması korkusudur. Birçoğumuz farkında olmadan aslında başkalarının bizim hakkımızda ne düşündüğünü gereğinden fazla önemseyerek yaşarız. Aslında sınav dönemi sağlıklı bir öz değer dengesi kurmak için bir fırsattır. Üniversite sınavı hayatta yeni kapıları aralamak için güzel bir yol olsa da sınavdan alınan puan öğrencinin insani değerini belirleyen bir kriter değildir. Elinden geleni yaptıktan sonra arzu edilen başarının elde edilememiş olması o anki heyecan, o yılki sınavdaki soru dağılımı, sınav anında dikkat dağıtan ufak detaylar, bölüm tercihlerindeki değişimler vb. birçok neden bağlı olabilir. Netice başarısız olsanız bile sizinle aynı şekilde güçlü bağlarını devam ettirecek kişiler zaten gerçek yakınlar ve dostlardır. Bu bakış açısını benimsemek kaygılarınızdan uzaklaşmanızı sağlayacaktır. 

Bazen dışarıdan bakıldığında her şey yolunda gibi görünse de tam sınav anında birdenbire eli ayağına dolanan kişiler olduğunu görürüz. Öğrenci sınava güzel bir şekilde hazırlanmıştır, fiziksel olarak sağlıklıdır, herhangi bir psikolojik sorunu yoktur ama bir şekilde sınava girdiği an heyecanı çok yükselir. Bunu aşmanın en iyi yolu da zaman tutarak, bol bol soru çözümü alıştırması yapmaktır. 

Sınav Öncesi Rahatlamak İçin Neler Yapılabilir? 

• İyi beslenerek ve spor yaparak stres seviyenizi düşürün. 

• Sınava 1 ay kala konu tekrarlarınızı yapın.

• Son haftalarda deneme çözmeye ağırlık verin.

• Sınav yerine çok erken ya da çok geç gitmeyin. Bekleme süresinde yanınıza aldığınız en önemli birkaç nota ve formüle göz atabilirsiniz. 

• Sınav başladığında tüm bilgilerin beyninizde olduğunu kendinize hatırlatarak sınava başlayın.

Sınav Sırasında Stresi Azaltma Yöntemleri 

• Sınavda en çok stres yapılan anlar bir soru çözülemediği zamanlardır. İlk denemede çözemediğiniz soruya en fazla bir kere daha şans verin yine çözemezseniz soruyu atlayın. Süreniz yeterse geri dönebilirsiniz. 

• Sınavın herhangi bir anında çok kaygılanırsanız sizin gibi binlerce öğrencinin bugüne kadar bu durumu yaşadığını ve sakinleşerek sınavı iyi bir şekilde tamamlayabildiklerini kendinize hatırlatın. Siz de onlar kadar güçlüsünüz.

• Sınava başlamadan önce size şans getireceğini düşündüğünüz bir ritüeliniz varsa bunu yapın, psikolojik olarak pozitif şekilde sınava başlamanız stresinizi düşürecektir. 

• Bazı çalışmalar sol yumruğun sıkılmasının hatırlamayı kolaylaştırdığını göstermiştir. Hatırlayamadığınız bilgiler olursa bu yöntemi deneyebilirsiniz. Bu tip yöntemler bilgileri hemen hatırlamak gibi kesin sonuçlar vermese bile stres seviyesinin kontrol altında tutulmasına da destek olabilmektedir.